In de omgeving lopend of fietsend zie ik velden vol zonnebloemen volop in bloei, leuk om te fotograferen.
Het is een niet voor de hand liggende combinatie, zonnebloemen en wiskunde, maar wel opmerkelijk wat er overeenkomt tussen beide items.
Als je goed kijkt naar de verdeling van de zonnebloemzaden in een zonnebloem, kun je spiralen zien waarvan sommige met de klok meedraaien en sommige tegen de klok in lopen. De grootte van de zonnebloem bepaalt het aantal spiralen. Vaak tel je 34 spiralen die de ene kant op draaien en 55 de andere kant op als de bloem wat groter is.
Het gaat hier om de Fibonacci-reeks, die de wiskundige Leonardo Fibonacci al in 1202 heeft beschreven en waar tot op de dag van vandaag nog mee gerekend wordt door wiskundigen en computerprogrammeurs. Fibonacci publiceerde een bijzondere rij getallen: elk getal van de rij (behalve de eerste twee) is gelijk aan de som van de twee voorgaande getallen. Dat levert de volgende rij getallen op: 0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, enzovoorts. Wiskundig gezien kun je hier een heleboel bijzonderheden aan ontleden, maar daar gaat het hier nu niet over. Wel blijkt dat in de natuur vaak patronen voorkomen die de getallenreeks volgen, veel bloemen hebben in het hart een spiralenpatroon waar de Fibonacci-reeks in voorkomt. Let er maar eens op.
Bestudeer b.v. maar eens een bloemkool vanaf de bovenkant. Als je goed kijkt, kun je hier ook een spiralenpatroon zien (meestal 5 met de klok mee en 8 tegen de klok in).
O ja, de reeks ligt ook nog ten grondslag aan de Gulden Snede, in de fotografie (en schilderkunst) welbekend. Trouwens nog een wetenswaardigheid, overdag draait de nog ongeopende zonnebloemknop met de zon mee om zoveel mogelijk zon op te vangen, maar eenmaal geopend is de bloem permanent op het oosten gericht.
Kijk of je op de foto's de regelmaat van de spiralen in het hart van de zonnebloem kunt herkennen.
