Herdenking Slag bij Rustenburg.
Op vrijdag 11 oktober 2024 is het 80 jaar geleden dat de Slag bij Rustenburg plaatsvond. Destijds werd een lokale verzetsgroep verraden en in de val gelokt. Hierop volgde een klopjacht en vuurgevecht op de brug bij Rustenburg (later de Gerard Veldmanbrug genoemd) waarbij slachtoffers vielen en later boerderij ‘Houtlust’ op Zuid-Schermer in vlammen opging.
In één zin het vreselijke relaas waarbij het voor Rustenburg en Ursem heel spannend werd. De Duitsers dreigden de volgende ochtend (11 oktober) om beiden dorpen volledig in brand te steken als de terroristen (lees verzetsstrijders) zich niet voor 12 uur zouden melden of namen werden genoemd. Overdag vluchtten vele inwoners uit Rustenburg, Ursem, Noorddijk en de Walingsdijk, soms met huisraad en al, in schuiten en bootjes door de polder naar familie en kennissen in de naburige dorpen. Toen eenmaal duidelijk werd dat de verzetshaard op de boerderij ‘Houtlust’ aan de Zuidervaart in de Schermer zat, is door het Duitse gezag de opdracht gegeven om de boerderij met alle mensen die daarbij betrokken waren, te vernietigen.
In de loop van de middag werd het dode lichaam van Gerard Veldman, wat al die tijd nog op de brug lag eindelijk af gevoerd en werd de beschoten vrachtwagen weggesleept. Veldman was de leider van de transportploeg die in de val gelopen was en omgekomen in de schietpartij. De Duitsers vertrokken in de namiddag richting Alkmaar en de brug werd niet meer door hen bewaakt. Rustenburg en Ursem waren aan een ramp ontsnapt... maar de bewoners werden lang onwetend gehouden en verkeerden nog steeds in angst en onzekerheid. Vele bewoners keerden pas de volgende dag terug naar hun huizen.
Jaarlijks worden deze gruwelijkheden op 11 oktober herdacht bij het oorlogsmonument op Stompetoren, bij de Hervormde kerk aan de Noordervaart, op initiatief van gemeente Alkmaar. Omdat het dit jaar 80 jaar geleden is, staan de gemeenten Alkmaar en Koggenlang gezamenlijk stil bij deze gebeurtenissen. Vanuit Stompetoren zal in colonne met medewerking van ‘Keep them rolling’, met militaire voertuigen een deel van de verzetsroute gereden worden, met kransleggingen bij verschillende locaties.
Op vrijdagmiddag 11 oktober 2024 zal de colonne om 15.30uur bij restaurant ‘De Gouden Karper’ op Rustenburg arriveren. Burgemeester mw. M. Bonsen van Gemeente Koggenland zal daar een speech houden. Vervolgens zal het gezelschap lopend, met medewerking van enkele slagwerkers van de Slagwerkgroep van Muziekvereniging Ursem, naar het monument op de Gerard Veldmanbrug gaan. Om ongeveer 16.00uur zal daar een kranslegging zijn en zal Bert Witte van het Orkest van dezelfde Muziekvereniging, een Taptoesignaal blazen, waarna 1 minuut stilte.
Na dit alles vertrekt de stoet naar de Elf Oktoberstraat op Ursem. Er kan daar niet langs het monument gereden worden maar er zullen Oud- veteranen op de Noorddijkerweg staan, bij de ingang van het straatje en er zal langzaam langs worden gereden.
Er wordt normaal gesproken weinig aandacht aan besteed aan de herdenking in oktober maar eigenlijk zijn we als Ursem en Rustenburg echt aan een ramp ontsnapt en een met de vlag half stok geven we met elkaar blijk van deze kennis en ook de dankbaarheid dat we hier nu ‘gewoon’ in vrijheid kunnen wonen en leven. Wat zou het mooi zijn als er vlaggen zouden wapperen, vrijdagmiddag...
Ik hoop van harte dat u gehoor wilt geven aan deze oproep. Uiteraard zal de gemeente zorg dragen voor de grote vlaggen op Rustenburg en de Elf Oktoberstraat. U bent ook zeker uitgenodigd om even te komen kijken, op Rustenburg om 15.30uur. De colonne rijdt vervolgens via de Drechterlandsedijk en Het gors naar de Noorddijkerweg. Om 16.30uur verwacht men bij de Elf oktoberstraat te zijn. Het zijn vooral die straten waar het mooi is al u zou willen vlaggen, half stok uiteraard.
Best bijzonder allemaal. Ik heb de omschrijving over wat er voorgevallen is op Rustenburg en Ursem zo kort mogelijk gehouden. Uiteraard is het verhaal veel gedetailleerder en ik verwijs u daarom ook graag naar de prachtige omschrijving die de Historische Kring Ursem uitgebracht heeft, de speciale Uitgave van 2016. Van de tweede druk zijn nog enkele exemplaren beschikbaar.
Met vriendelijke groeten,
Jacqueline Stam-Vis
4 mei én 11 oktober Herdenking Ursem en Rustenburg.
(Tekst, info en afbeeldingen zijn door Koggenbuurtjes overgenomen van genoemde facebookpagina)
Een prachtig dagboek over 13 maanden onderduiken op de Walingsdijk door Cees Hoogervorst vertelt ook over deze gebeurtenissen.
